Laughter is the Best Medicine

LAUGHTER IS THE BEST MEDICINE

Siguro ay nabalitaan na ninyo ang tungkol sa Laughter Yoga. Sa pagkaalam ko, ito ay isang tipong seminar kung saan itinuturo ang kahalagahan ng pagtawa sa kalusugan, pisikal at mental ng isang tao, na sinasamahan ng mga ehersisyo kung paano ang wastong pagtawa, pati na ang tamang pag-inhale at pag-exhale.

Iba na talaga ang panahon ngayon. Lahat ay sine-seminar na, pati ang pagtawa. Sabagay, may mga taong napakahirap patawanin. Ang damot, sabi nga. Mayroon namang talagang bungisngis, mahipan lang daw ng hangin, natatawa na. Kumbaga, mababaw. Kasama yata kami doon. Dahil, natatandaan ko, noong high school, may barkada kami, naglalakad sa kampus, nang maparaan kami sa tapat ng isang nakahintong kotse. Makintab ang kotse at kahit paano, ibinabalik nito ang bahagyang anino namin, na iba sa natural. Alalaon baga'y parang mga larawang ipinakikita ng magic mirror sa isang karnabal. Matataba at punggok! Ganoon na lamang ang aming pagtawa na hindi matapus-tapos, tuwing masusulyapan ang sarili. Halos ma-dyinggel na nga sa paghalakhak!

Ganyan daw ang mga bata, madaling tumawa. Ngunit sa pagdaraan ng mga taon, waring nalilimutan ng marami ang sining ng pagtawa. Sa dami marahil ng mga responsibilidad na naatang sa mga balikat. Marami ngang mga seniors na talagang nakalimot na yatang tumawa. Parang wala na silang makitang nakatatawa o nakatutuwa sa mundo.(Kaya siguro may nakaisip noong seminar sa laughter-yoga.) Pasalamat na lamang ako at ang marami sa aking mga kakilala ay hindi kabilang dito.

May dinadaluhan akong miting minsan isang buwan na sinisimulan ang mga diskusyon o talakayan sa isang pagpapalitan ng mga jokes. Sabi nga ng facilitator namin, any joke of any color. At totoo namang ang tawanang nagaganap dito ay nakapagpapasarap sa pakiramdam, na ayon sa mga tagapagtaguyod ng laughter is the best medicine, will boost the immune system and promote general wellbeing. Sa totoo lang ulit, matagal na namin itong alam. Kaming... madalas dumalo sa mga high school reunion.

Kayong dumadalo sa mga high school reunion, hindi ba ninyo napapansin, ang sarap ng ating tawanan kapag kasama ang mga dating kaiskwela. Iba talaga. Iba sa tawa kapag ang kahalubilo ay mga bagong kaibigan o kapit-bahay. Iba kapag kababata o kaiskwela. Iba sa tawa kapag mga kaopisina ang kasama.

May nagprisintang magpaliwanag. Kasi, anya, lubos ang pagkakakilala natin sa isa't isa. Magkakaiskwela, magkababata, magkakapit-bahay. Walang itinatago, alam ang likaw ng bituka ng lahat. Alam ang pinagmulan, mahirap kung mahirap, kahit milyunaryo na ngayon. Palagay ang loob, wala ang pretensiyon.

At marami ang sumang-ayon sa nasabing paliwanag. At home, kumbaga, sa isa't isa. Dahil alam ang history. Iyong mga gustong itago ang kanilang nakaraang istorya, iyon ang mga hindi tumatawa sa mga biruan. Karaniwan nga'y iyon ang mga hindi dumadalo sa reunion.

Kapag may reunion, siempre, may mga miting bago ang pagdaraos nito. Ang mga miting na ito ang masasaya. Kaya nga naisipan kong sumulat ng tungkol sa pagtawa ay dahil sa masaya kong miting na dinaluhan kamakailan. Ang nakatutuwa rito ay wala namang kwenta ang mga kwentuhan. Mga simpling sagutan lamang na nauuwi sa malakas at hindi matapus-tapos na halakhakan.

Makinig kayo.

Obserbasyon ng isang may-asawa: Hindi ba ninyo napapansin, Ang mga biyuda, mas gumaganda!

Tawanan na ang grupo sa aming mesa na binubuo ng tatlong biyuda, isang matandang dalaga at ilang may asawa.

Naikwento ko tuloy ang kwento ng isang kakilala tungkol sa kanyang kaiskwela na nang nabiyuda, ay may pilyong nagkomentaryo na umaliwalas ang mukha! Naglalamay raw sila noon at nabulalas lahat sila nang halakhak. 'Kakahiya, ano! Pero natawa sila. At natawa rin ang pinagkwentuhan ko.

Kasunod pa nitong kwento ay tungkol pa rin sa nasabing kaiskwela ng aking kakilala na nakatagpo ang isang kabibiyuda rin na tunay na lungkot na lungkot sa pagkamatay ng kabiyak. Sabi pa nito, gusto ko na ring mamatay... Ang komentaryo ng unang biyuda, gan'on mo siya kamahal? At tigas na tawanan ng aking mga kaharap sa aking kwento. Nakatatawa ba? Maaaring hindi, pero, basta, natawa na naman kami.

Nakisagot ngayon ang isang biyuda na kaharap namin. Talaga namang nakaka-depress ang mamatayan. Siya raw noon, para lamang makatulog, umiinom siya ng siyoktong gabi-gabi, maiwanan ka ba naman ng asawa mo ng anim na anak! At kwarenta anyos pa lang ako!

Kasarapan, sagutan sa paligid, at tawanan kami ulit.

Nang magsalita ang nag-obserbasyon na ang mga biyuda ay mas gumaganda kaysa dati. Ako nga, anya, nitong nakaraang linggo, depressed na depressed... Di ko nga malaman kung bakit...

Sambot agad ang isang kaharap namin. Bakit, dahil buhay pa ang asawa mo?

Hagalpakan na namang umaatikabo. Mababaw, pero masaya, di ba? Ito rin kasi ang nagkwento noon na kaya hindi siya nakarating sa nakaraang miting ay sa dahilang naospital ang kanyang asawa, nadulas raw sa banyo.

Na agad sinundan ng sabi ng mga kaharap, itinulak mo, ano?

He, he, he! Masaya talaga ang mga senior citizens. Todo ang mga biruan.

Pero, ito ang totoo. Tunay na kapag nagkasama-sama ang mga dating magkakaiskwela sa high school, iba ang saya. Bagaman at noong panahong iyon ng pag-aaral, medyo nagkakahiyaan pa ang mga lalaki at babaing magkakaiskwela. At magkakagalit pa 'kamo kung minsan. Kaya nga nakatutuwa, na ngayong nagkita-kitang muli, pagkatapos nang deka-dekadang taong paghihiwalay, ay waring higit na matamis ang pagsasama-sama.

Paliwanag nga ng isa, dahil ito raw ay isang pagtatangka na mahawakan at muling maranasan ang mga taon ng kabataan. Kung paanong ang paghalakhak nang malakas at bigay na bigay ay natural lamang. Spontaneous, kumbaga. Minsan ay nagbubuhat sa tiyan, minsan ay nagbubunga ng paninigas ng sikmura bunga ng naipong hanging hinigop ng bibig sa pagtawang di mapigilan. Ngunit kalaunan ay kusang lumalabas, parang tubig na dumadaloy, naghahanap ng paglalagusan. May pagkakataon ngang ang hagikgik (tawang pinipigil at ayaw pakawalan) ay nauuwi sa “disgrasya”, if you know what I mean!

Marami pang maaring pagkunan ng nakatutuwang bagay na magdudulot ng pang-araw-araw na saya at halakhak. Mga sitcom sa tv, ma-tagalog man o ingles. Variety shows. Mga pelikulang comedy. Sa mga walang hilig sa panonood, subukan ninyong makinig sa usapan ng mga bata, lalo iyong mga eight-year old and below. Pure innocence...

O panoorin ninyo ang mga naglalarong kuting. O tuta. Maaaring hindi kayo mapahalakhak nang matunog, pero sigurado, mapapangiti kayo. At kapag sumilay na ang ngiti sa inyong mga labi, gagaan ang inyong pakiramdam, magiging positibo ang inyong tingin sa paligid, at lalayo ang sakit o anumang karamdaman.

Dahil... laughter is the best medicine!

Smile !!!