"TIPS" PARA SA LARONG "PINOY HENYO"

PINOY HENYO

Maraming klase ang manonood ng telebisyon. Mayroong mga diehard, na sa isang channel lamang nakatutok; mayroong palipat-lipat ng channel, depende sa paboritong artista o newscaster o teleseryeng sinusundan; mayroon ding mga trigger happy o laging hawak ang remote control na kapag commercial na, e, iisa-isahin na ang sangkaterbang channel, lalo't may cable. Kami siguro ay maaaring i-katergorya sa ikalawa, na palipat-lipat depende sa gustong panoorin... at sa ikatlo, kung may naunang nakahawak ng remote control.

Pero medyo nagkakaisa kami, kapag segment na ng Pinoy Henyo ang pinag-uusapan. Isa ito sa mga paborito naming contests sa telebisyon na ginamit na rin namin sa mga class at family reunion. Sa totoo lang, sinubukan naming maglaro nito sa bahay. Iisip ang kapartner ko ng isang bagay na huhulaan ko. Akala lamang nating manonood ay madali ito. Kapag pinapanood natin ito at medyo nalilito ang sumasagot, ay napapasigaw tayo ng “hoy, ang tanga-tanga mo!” Nakaka-tense pala. Sobra. Akala ko nga, madyi-dyinggel ako sa tension at sa katatawa, kapag walang maisip isagot.

Kaya, minsan, naisipan kong gumawa ng guide para sa gustong sumali sa larong ito. Kumbaga ay “How to play Pinoy Henyo at Baka Sakaling Manalo!”

Una: ALAMIN ANG LAHAT NG KATEGORYA – Tao, Hayop, Bagay, Pangyayari, Lugar, Pagkain, (Person, Animal, Thing, Event/occasion, Place, Food.

Ikalawa: ALAMIN ANG KLASIPIKSYON ng bawat isa -

TAO – Pangalan ng tao/taong totoo/komiks o fiction;

1. Pangalan ng tao/taong totoo
-BUHAY (presidente/nasa gobyerno, artista, newscaster, athlete, nasa news ngayon, matanda, bata, tamang edad, babae, lalake);
-PATAY (bayani, presidente, artista, babae, lalake, bata, matanda, pareho rin ng sa buhay);
-IBANG BANSA (pareho rin ang itatanong kung buhay o patay);
-KOMIKS O FICTION (foreign-superman, etc. o local – Darna, etc.)

2. Propesyon ng tao – vocational ba o may degree; tagalog o ingles, isa-isahin na ang mga propesyon.

3. Parte ng katawan ng tao – tagalog/ingles/internal/external
-ULO (utak, buhok, anit, kilay, pilikmata, mata, ilong, pisngi, tainga, bibig, labi, nguso, dila, ngipin, ngala-ngala, leeg, batok);
-GITNANG KATAWAN (baga, puso, atay, kidney, small/big intestines – mga internal; dibdib, balat, pusod, baywang, braso o bisig, siko, kili-kili, balikat, kamay, palad, daliri/klase ng daliri, kuko - external);
-BAYWANG PABABA (tiyan, sikmura, balakang, puwet, singit, hita, tuhod, alak-alakan, binti, paa, sakong, talampakan, bukung-bukong, lulod)

HAYOP – Nasa lupa/tubig/himpapawid/lupa at tubig/lupa at lumilipad;

1. LUPA - walang paa (ahas at kauri)-2-4-maraming paa, maliit as in daga, katamtaman as in aso, malaki as in elepante, nasa bahay; nasa farm; nasa zoo; nasa wild;
2.TUBIG - malaki/maliit, isda, shell, pumapatay ng tao, kinakain ng tao;
3.HIMPAPAWID - insekto, klase ng ibon, malaki, maliit;
4.LUPA/TUBIG - ex. Pagong, buwaya;
5.LUPA/LUMILIPAD - ex. Ipis
6.NASA MGA PUNO – unggoy; butiki sa kisame

BAGAY – Nasa loob ng bahay/nasa labas ng bahay/gamit ng tao

1. SA LOOB
-Parte ng bahay (bubungan, dingding, haligi, hagdan, etc.)
-Nasa loob ng bahay na gamit ng tao/saan lugar makikita:
-SA PAGLULUTO-kategorya ng mga kaldero/palayok, o utensils like sandok/siyense, o appliance like ref, freezer, gas oven/range, microwave, toaster, etc.
-Sa PAGKAIN – silverware like spoon and fork, chinaware like pinggan, platito, tasa, etc. placemats;
-SA PAGLILINIS – mop, walis, duster, detergent, sabon, tubig, dustpan, bunot o vacuum cleaner, basahan o trapo;
-FURNITURE like mesa, silya, etc;
-APPLIANCES/electrical gadgets like bentilador, aircon, videoki, computer, celfone, etc.
-GAMIT PERSONAL at kung saan makikita, kuwarto o bathroom– liquid like perfume, lotion, shampoo, deodorant; solid like suklay, brush, toothbrush, sabon, etc.; made of what material – tela like dress, plastic, leather like shoes, wallet, bag; metal like jewelry;
-GAMIT SA PAG-AARAL tulad ng libro, lapis, bolpen, etc.
-GAMIT SA PALILIGO, PAGLALABA, PAGLALARO

2. SA LABAS NG BAHAY – poste ng kuryente, uri ng sasakyan, sa kalsada o lumilipad, 2-3-4-maraming gulong, helicopter o jet plane o eroplano, saranggola.

PANGYAYARI – Historical or religious events, o social occasions.

1.Historical – June 12 o Araw ng Kalayaan; Rizal Day, etc.
2.Religious – Pasko, Mahal na Araw, Biyernes Santo, etc.
3.Social – graduation, birthday, anniversary, etc.

LUGAR - Sa Pilipinas o Abroad, siyudad o probinsiya, tourist spots

1. Sa Pilipinas
- Metro Manila – isa-isahin nang lahat ang nasa Metro Manila – Makati, Manila, Marikina, Mandaluyong, San Juan, Pasig, Pasay, etc.
-Luzon – Kung North (magmula na sa Norte papuntang Bulacan; kung tourist spots – Banawe Rice Terraces, Baguio, Hundred Islands, Subic, Bataan Dambana ng Kagitinan, etc.); Kung South – (magmula na sa Calabarzon,);
-Visayas - Cebu, Bohol, Iloilo, Samar, etc.
-Mindanao – Davao, Cagayan, Palawan, etc.

2.Tourist Spots – Alamin muna kung nasaang lugar, Luzon, Visayas o Mindanao, then isa-isahin na kung Boracay, Palawan, etc.

3.ABROAD – Continente o bansa o siyudad; Asia, Europe, America, Middle East, Africa, etc.; Tourist spots ba like Statue of Liberty, Twin Towers, Eiffel Tower.

PAGKAIN - alamin muna kung kinakain ito sa almusal, tanghalian, miryenda o pulutan, hapunan; Pag nagkaalaman na kung kailan kinakain, tanungin na kung ito ay -
-Prutas -gulay -karne -isda -condiments o panimpla -carbohydrates -dessert o himagas, kakanin, o iniinom. Kapag alam na kung kailan kinakain, tanungin na kung ito ay -

1. ULAM – May sabaw – nilaga, sinigang, tinola, etc.; May sarsa - menudo, mechado, asado, kare-kare; Mga Prito – chicken, porkchops, litson kawali, litson baboy, manok, isda; May sahog na gulay – pakbet, kare-kare, lumpia, etc.

2. PRUTAS – Anong kulay – berde, pula, dilaw, orange, kulay sa loob, kulay sa labas, may isang buto o marami, wala, bilog, pahaba as in papaya, maliit as in duhat, sinigwelas, magalas o makinis ang balat, malaki as in pakuwan, langka.

3. GULAY – nasa bahay-kubo; wala dito – pipino, cauliflower, sayote, isinasama sa pakbet, sa lumpia, salad, etc.

4. KARNE – Chicken, porkchop, steak, embutido, lengua

5. ISDA – Ordinaryong isda -bangus, tilapia, dilis, tuyo; Espesyal – lapu-lapu, tuna, salmon

6. ALMUSAL – hotdog, ham, corned beef, kape, tsokolate, gatas, keso, mantekilya, tinapay, pandesal, champorado, lugaw, sinangag

7. TANGHALIAN AT HAPUNAN– mga ulam at kanin

8. MERIENDA – Sa restoran – hamburger, hotdog, halo-halo, ice cream, siopao, mami; Sa bahay – tinapay at peanut butter, etc.; Binibili sa palengke o tindahan – kakanin like puto, kutsinta, sapin-sapin, palitaw, ginatan, mais nilaga o inihaw, kamotecue, bananacue, barbecue, etc.

9. PANIMPLA/CONDIMENTS – suka, patis, toyo, asin, paminta, mga herbs, bagoong. PULUTAN – sa beer, balot, chicharon, etc.

Hindi madali ang manalo sa Pinoy Henyo. Kailangang hindi magpa-panic. Buo ang loob. Naka-focus. Kung nasa Luzon at oo na sa Norte, huwag nang pumunta sa Boracay. Kung Metro Manila at siyudad, huwag nang pumunta sa Cubao o Divisoria. Kung parte ng katawan at nasa ulo, isa-isahin na ang parte ng labas at loob ng ulo. Kung nasa Pilipinas, huwag nang magpunta sa abroad. Vice versa. Kung hindi babae o lalake o Pilipino o foreigner, baka parte ng katawan. Huwag kalilimutang itanong kung ingles o tagalog. Kapapanood lamang namin na ang tanong ay FEET at ang sagot ng humuhula ay PAA, na sinagot ng kanyang kapartner ng OO na. Pero hindi pa rin nakuha at nagpunta pa sa tuhod, sa alak-alakan at kung anu-ano pa. Nasayang ang oras.

Halimbawa lamang, saan pwedeng i-categorize ang tuyo o tinapa. Pagkain - almusal - isda - tuyo o tinapa! Na-established na pagkain, itanong kung kailan kinakain at simulan sa almusal (oo na agad rito). Itanong kung ulam sa almusal, kung oo ang sagot, itanong kung isda o karne o iba pa (keso, mantekilya, pritong itlog o omelet, peanut butter). Pag oo sa isda, tuyo o tinapa o pritong bangos o anupaman ang kasunod na. Kung karne, itanong kung ulam sa kanin o tinapay.

Praktis ang kailangan at mula ngayon, maging obsevant o palamasid sa mga bagay-bagay sa paligid.

Magbasa ng diyaryo o manood ng telebisyon, makinig sa radyo, dahil baka ang current events o pangyayari ang pahuhulaan – tsunami sa Japan, Osama Bin Laden, Manny Pacquiao, etc.

Pag-aralan ang mapa ng Pilipinas para malaman kung anu-anong probinsiya ang nasa North at kung ano ang nasa South.

Ito ang ikinagusto namin sa Pinoy Henyo. May natututuhan kahit papaano. Iyong mga nalilimutan na dahil sa katagalan, muling naaalaala. Tuloy napapansin namin na napakarami na palang mga kabataan ang nakalilimot o walang alam sa geography ng Pilipinas. Buti pa ang isang segment nito kung saan ang mga kasali ay mga batang nasa elementarya na honor students. Ang galing-galing nila!

O, rebisahin na ninyo ang aking guide at balatuhan ninyo ako pag nanalo kayo!