May mga sandaling nais mong pagbalikan...
Isang himig na nais mong marinig...
Na itinuro noon ni Amang...
Na itinuro mo naman sa isang musmos
Na ang mukha, sa tuwi-tuwina
Ay nais mong masilayan...
Dahil dalaga na siya ngayon!
Sana'y nag-abot sila ni Amang.
Tagni-tagning gunita –
-Dumating daw si Baby, ang aming doktora. Dahil inuwi ng Pilipinas ang namatay niyang Itay si Doctor Mario na ibinurol sa simbahan ng Barasoain. Kung paano ako umuwi ng Malolos at kung sino ang kasama ko ay hindi ko na maalaala. Ang naiwan sa aking gunita ay ang aming pagkikita, kuntodo sigaw, yakapan at tawanan (namatayan ba?) Noong istudyante pa kami, paminsan-minsan ay niyayaya niya ako sa UST para magtampisaw sa grounds kapag baha sa Espana. Tuloy rin naman ang komunikasyon bilang barkada hanggang sa umalis na nga siya at nag-abroad.
-Jungle Bar – sa Hilton ba iyon? Ang natatandaan ko ay naroon kaming mga magkakaiskwelang babae at ang grupo ng mga kaiskwelang lalaki, ang balik-bayan (hindi pa palasak ang katawagang ito) na si Baby, at ang aming valedictorian. Yes, kasama namin siya at waring siya pang pasimuno sa pagpunta roon para maipasyal ang mga kaiskwelang babae. Enjoy kami sa nakapapanibago ngunit nakasisiyang pakitungo ng dati ay napaka-seryoso naming valedictorian. Na bihirang ngumiti. Espesyal na tao lamang ang nginingitian. Pero noon, maasikaso. Order daw kami, kung ano ang gustong inumin, waring siya rin ang taya. At ang hiningi ni Baby ay gin and tonic! Hanga naman ako. Order ko’y ewan, baka coke o orange juice.
-Luneta – Parang pagkatapos ng Jungle Bar ay nagtungo pa ang buong grupo sa Luneta. Na nagkuwentuhan lamang, labu-labong kuwentuhan, ng kung anu-ano. Na nagbibigay na ng pahiwatig na pwedeng magkasama at magkasundo ang dati ay kani-kaniyang grupo. Ilarawan mo ang Luneta noon. Gabi. Malamig ang simoy ng hangin. Ang tanglaw na liwanag ay nagmumula sa mga ilaw ng poste sa paligid. At grupo ng mga kabataang nangakatayo, umpuk-umpok, nagkukwentuhan, naghahalakhakan, waring walang alalahanin sa buhay.
-Sa pagdaraos ng ikasampung anibersaryo ng Klase, noon nasimulan ang pagtungo sa bahay ng mga kaiskwela upang hikayatin ang mga ito na dumalo sa nasabing pagdiriwang. Alam kong nagpunta ang grupo ng mga lalaki sa amin at ang nangyari, nakasama na nila ako sa paglakad-lakad na ito. Iyon marahil ang simula na maging bahagi ako ng namumuong grupo, a loosely grouping of active classmates, na kinabibilangan namin nina Aida na maybahay na noon ni Mon. Ngunit hindi lahat ng lakaran ay nakakasama ako. Doon naman marahil naging aktibo si Dally at iba pa at sa dami ng dumalo ay mahihinuhang marami rin silang napuntahang kaiskwela.
-Isa sa mga nabisita naming bahay ay ang kina ‘Ne, tawag sa kanya ng mga malalapit na kaibigan. Tama kaya ang pagkatanda ko, na bagong kapapagsilang lamang niya ng triplets. Tama, triplets. Only in Class ’53. Si Ine, sa pagdaraan ng mga taon ay naging isa sa maraming ilaw na tumatanglaw sa buhay ng mga kaklase.
-Naghalungkat na ako sa mga kahon ng mga lumang larawan ngunit
hindi ko makita iyong kuha noong ika-10 anibersaryo ng Klase. Hindi ako
sigurado kung naroon pa nga sa kahon o kasama nang tinangay ni Ondoy. (SOS sa
mga may naitatagong kopya, paki-email sa akin para maisama natin dito.) Ngunit
natatandaan kong naroon ang valedictorian, salutatorian at iba pang nasa top
ten ng Klase… mga kaiskwelang bitbit ang kanilang anak, kayag ang pangiti-ngiti
lamang at di pa nakikihalubilong mga maybahay at mga teachers! Kodakan ngang
umaatikabo.
Sa ginanap na palatuntunan ay isa-isang nagbigay ng kaunting pananalita o pagpapakilala ng sarili ang bawat dumalo. Natatandaan kong sinabi ko lamang ang aking pangalan, na dalaga pa ako, at ang aking telephone number ay… (siempre, di ko itinuloy, saka may boyfriend na ako noon, nagpapatawa lamang…) Nang sumunod na taon ay nag-asawa na nga ako at hindi na nakasama sa anumang lakaran ng Klase, bagaman at may ilang okasyon na naimbitahan. Marahil, sa panahong ito na tuloy ang pagkikita ng mga lalaki, konting inuman at blackjack (o poker?) sa opisina ng kaiskwelang executive sa isang hotel sa Roxas Boulevard, noon nabuo ang balak na ipagdiwang ang ika-25 aniversaryo ng Klase. Ang Silver Jubilee! Isang okasyon na nagpabago ng relationship dynamics ng mga magkakaiskwela.
Na maihahalintulad sa isang pinilakang pahina sa aklat ng buhay ng Klase.
Abangan at huwag kalimutang i-share ang natatagong gunita. Kung may lumang larawan ng mga happenings na nababanggit dito, please email to me. Para minsan pang masilayan natin the way we were... )
04 – UGNAYAN ’53 – SILVER JUBILEE, THE BIG CHANGE
ANG magkakamag-aral ng dekada singkuwenta ay tumutugpa na
sa bagong landas ng buhay. Tapos na ng pag-aaral ang marami, at halos lahat ay
may kani-kaniya nang hanap-buhay. Ang iba nga ay may pamilya na. Sa panahong
ito nagsimula ang pakikibalitaan.
Na, ‘oy, nagkikita ba
kayo nina Roger at Ed? At wow, kasama sa top five ng bar ang ating
valedictorian! Siempre! Alam ba ninyo, may asawa na iyong pinakamahinhin nating
kaklase? Talaga? Aba, nasa abroad na pala si Let. Nursing ang kinuha niya. Si
Baby ay medicine at naroon na yata. Si Odeng, iyong athlete natin, US citizen
daw dahil Navy yung tatay kaya ang daling nakapunta. One take lang sa CPA si
Ano, buti pa siya, akalain mo… (Hindi man namin kayo kaklase, palitan lamang
ninyo ang mga pangalan ay ganyan din ang takbo ng mga dayalog, di ba?)
Halatang nagkakasabikan na ang mga magkakaiskwela. Hanggang
may nag-organize ng isang pagtitipon. Parang mini-reunion. Siguro, binhi na ng
namumuong ugnayan. Tanda ko ay para
sa isang mag-a-abroad. Hindi ko matandaan kung sino. Potluck ito. A, itong
potluck na ang naging template ng lahat nang susunod na pagtitipon ng klase. Sa
Makati ito ginawa, sa tirahan noon ng mag-asawang kapwa namin kaiskwela. At
maganda ang istorya nila. Abangan…
Yaon yata ang unang pagkikita ng magkakaiskwela, bagaman iyong mga dating magkakabarkada ay nagkakatawagan at kahit paano ay di nawala iyong koneksiyon. Ang saya! Ang ingay! Ang gulo! Aba, ang mga dalaginding sa high school ay mga dalaga na ngayon. At may naiba. Gumanda naman yata. (Dahil daw sa make-up.) Pero nagkakilalanan naman. Naalaala ko tuloy, may kaiskwela akong bumati sa akin. Kumusta na, Estrella… (na sa apelyido ako tinawag). Na sinagot ko ng mabuti naman … (at apelyido rin niya ang sinabi ko, ginaya ko ba siya). Maganda kasi ang apelyido ko, parang first name na rin. At ibinagay siguro sa akin, baka gumanda na rin ako, heheh…
Isang kaiskwela, (at sa lahat siguro ng klase, may isang
tulad nito), si Totek, noon pa man ay mahilig nang magkuha ng picture. Parang
si Topico (kilalang letratista ng Malolos) ng Klase. Dami naming kuha. Kaya
lang, wala akong nakita isa man. Ngunit sa palagay ko, ang pagtitipong iyon ang
naging simula na magkaugnayan ang lahat, magkakaiskwelang babae at lalaki. Kasi,
noon pa man ay lumutang na ang kwentuhan na may grupo ng mga lalaki na ang
dating paminsan-minsang pagkikita at pag-iinuman sa isang otel sa may Roxas
Boulevard kung saan Personnel officer ang isang kaiskwela ay nagiging regular
na.
Ang sumunod na pahina sa aking aklat ng gunita ay isang KKB (na naman!) na kainan sa Max sa Quezon City. Iyong original na Max. May picture ako nito na despedida para kay Del na mag-a-abroad, connected siya sa Foreign Affairs, sa pagkatanda ko. Magkakasama na ang mga guys and dolls. Ang mga dating hindi nagbabatian kahit magkakaseksiyon, dahil mga adolescents at shy kumbaga, ay nag-uusap na at nagbibiruan, nagtutuksuhan, at ang mga dalaga at binata pa at biyudo na, sa wari ko ay nagpapakiramdaman. Bida siempre ang life of the party noong high school pa man, ang katangi-tanging dalaga, na kaibigan ng mga kaiskwelang lalaki dahil one of the boys kung makisama, walang kiyeme, walang malisya. Masaya siyang kasama. Komentaryo nga ng isa kong kaibigan, noong panahong iyon na kasikatan at hinahangaan ang aming Klase, kasi daw, ay mayroon ang Class ’53 ng isang Dally. Ito ang tunay niyang pangalan. At natitiyak ko na kung ang ibang klase ay katulad ng aming klase, malamang na mayroon din silang isang Dally.
(Malabo ang picture at may kaguluhan pa nang bahagya, Nilagyan ko kasi ng caption. Now showing daw iyong "Ang Tangi kong Pag-ibig" na tinutuksong ang tanga kong pag-ibig. A, those were the days... Kaiskwela, nakasama ka ba noon?)
May namuo na ngang barkada, isang maluwag na core group na binubuo ng mga lalaking laging magkakasama at ilang babae na nasusundo nila kapag may lakaran. Yes, may kotse na rin ang ilan na kanilang nagagamit na sasakyan para imbitahin ang mga kaiskwela na dumalo sa 10th anniversary ng Klase. Iyon ang nadaluhan kong first ever reunion ng ’53.
Sa mga kabar-dekada, kahit Class ’53 kayo sa ibang high school, tiyak kong halos parehas din ang ating mga karanasan noon. Mayroon din kayong Totek na photographer. Dally na life of the party. May mga guys na nagpepelota, nag-iinuman, kaiskwelang nurse at doctor na nag-abroad, kasi sila ang karaniwang umaalis noon, mga high school crush na nakatuluyan at ilang pag-iibigan ring naunsiyami.
At sa mga kaiskwela ko, email na sa akin ang sharing at inputs para maisama sa mga kasunod na posts. Lagi, smile…at abangan ang…
03 – Ugnayan ’53 – 10th Anniversary at iba pang happenings
