Tuesday, June 17, 2014

Bagong Nobela

Malapit  na!  Abangan!
Bagong Nobela!
SA SUKATAN NG PAG-IBIG
SA TIMBANGAN NG PAGMAMAHAL
ni Evelyn L. Estrella-Sebastian




Mahal mo siya, hindi ka niya mahal
May mahal siyang iba,
Aasa ka pa ba?

At kung susukatin ang iyong pagsinta
Kasindakila ba
ng  pag-ibig nila?

Mataos mong pagmamahal, paano patutunayan?




Malapit nang mabili sa lulu.com  

MAY PAKPAK ANG MGA AWIT



MAY PAKPAK ANG MGA AWIT
Katatapos ko lamang isulat noong nakaraang blog iyong sinabi ng isang kaibigan na kapag nakarinig siya ng lumang awitin ay para siyang nababalik ng panahon.  Tamang-tamang napanood ko sa telebisyon si Clint Eastwood sa Carnegie Hall concert kung saan tinugtog ng mga kilalang jazz musican ang mga paborito niyang awit na karamihan ay ginamit sa kanyang mga pelikula.
Ilan sa mga ito ay ang Misty, Satin Doll, I Didn’t Know What Time it Was at These Foolish Things (Remind Me of you).
Nang una kong marinig ang awit na These Foolish Things, tumimo sa aking isipan ang lyrics, not so much as the melody o ang kahulugan nito sa sinumang nakikinig (na marahil ay sawi sa pag-ibig).  Ang naiwan sa akin ay ang kasimplihan ng lyrics – a cigarette that bears a lipstick’s traces, an airline ticket to romantic places…
Nakikinig lamang ako sa awit ay nakintal na sa aking isipan ang larawan ng isang sigarilyong may bakas ng lipstick, kaputol na ticket patungo sa kung saan. 
Heto pa… a tinkling piano in the next apartment… a fair ground’s painted swing… a telephone that rings but who’s to answer… the scent of roses… the waiters whistling
Tapos na iyong awit ay para ko pang naririnig iyong tinitipang teklado ng piano, ang kumukuliling na telepono, ang sipol ng mga waiter…
Sabi ko sa sarili, ganito ang uri ng kwentong gusto kong isulat (bago pa lamang ako nagsisimula noon),  Iyong ang mababasa ay may aantiging alaala at larawan ng isang pook, ng isang panahon, ng isang pangyayari, ng isang tao.  Na sa pagdaloy ng gunita ay mahahalina silang magbalik-tanaw sa nakaraan. O magmuni-muni, magnilay-nilay sa kasalukuyan. 
Sa buong panahon ng aking pagsusulat, ito ang aking naging panuntunan. Ang paggamit ng mga simpling salita ngunit maliwanag na paglalarawan ng isang bagay o pangyayari o damdamin.  Hindi ko alam kung nagtagumpay ako sa layunin kong ito.  But I tried… Ang mga tagasubaybay at mambabasa ko lamang ang nakaaalam at makasasagot nito.  (Nitong nakaraang linggo, may tumawag sa akin sa telepono mula sa Candelaria, Quezon na tuwang-tuwang ibinalita na tinapos niyang basahin ang libro kong "Mahirap Ba Akong Mahalin" tuluy-tuloy sa loob ng dalawang araw. Siya raw ay siyang-siya sa pagbabasa dahil para raw siyang naroon at kasamang gumagalaw ng mga karakter sa istorya.  Tunay na naka-relate siya.  Kay Ching, isang bagong kakilala, maraming salamat at naaliw ka sa aking kwento.)
Isa pang awit na may kaugnayan sa aking pagsusulat ang minsan ay muli kong narinig.  Ito ang Never on Sunday.  Dito naman ay walang koneksiyon ang lyrics.  Oh, you can kiss me on a Monday, a Monday, a Monday is very very good. Or you can kiss me on a Tuesday, a Tuesday, a Tuesday in fact I wish you would.  Iyong melody ang nagdadala sa akin sa isang panahong nakaukit na sa aking katauhan, nang bago pa lamang akong nagsusulat o nagsisikap na makasulat.   Kung ano ang damdaming dama ko noong araw na naririnig ko ito, ay muli kong nararamdaman kapag naririnig ko ito sa ngayon. 

 Ang ingay ng mga nagdaraang diyip Divisoria/Sta. Mesa/San Juan sa Recto, Azcarraga pa yata noon… ang Calle Calero patungo sa lumang gusaling kinaroroonan ng Pasulatan ng Liwayway… ang kakalog-kalog na antigong elevator… ang amoy ng newsprint at printer’s ink… ang tabi-tabing mesa ng Staff… ang nagtambak na papel sa ibabaw nito… sina Ben Pascual… Benigno P. Juan… Mang Basyong…

Iyan ang larawan, tunog at amoy na ibinabalik sa akin kapag naririnig ko ang awit na marahil ay ang usong awit noon.  Nakatutuwang isipin na mayroong mga bagay, lyric o melody ng isang awit, o taludtod ng isang tula, o linya ng isang sanaysay, ang minsan ay nagkakaroon ng malaking epekto sa buhay ng isang tao. Noon, nang panahong iyon na masasabing nangangapa pa ako sa pagsusulat, naghahabol ng musa, malimit dumanas ng tagtuyot sa pagkatha, kapag narinig ko ang nasabing awit, para bang ginaganahan akong humarap sa makinilya.  Kahit wala pang maisulat ay naroon naman ang layon o mithi at interes na magpatuloy.

Halos lahat tayo ay may natatanging awit na nagkaroon ng bahagi sa ating buhay.  Mga awit na nagdala ng pagbabago, awit na nagbigay ng kaaliwan, awit na umagapay sa kimkim na lumbay, awit ng pagsisikap, awit ng pagtatagumpay, o baka, karaniwang awit lamang na nagpapaalaala ng isang panahong ayaw na bitiwan.

Ang katotohanan, marami sa mga awit, bago naging bahagi ng ating buhay ay may kani-kaniyang kasaysayan o pinagmulan.  Dito pumapasok ang pananaliksik ng kaibigan nating tagasubaybay na si R. Estrada. 
Tunghayan natin ang bunga ng kanyang pagpapagod.

Dalawang popular na awit  - Over The Rainbow at This Land is Mine, The Exodus Song - pawang mga theme songs /music ng  dalawang pelikulang gawa sa Hollywood - ang tumawag sa kanyang pansin, di lamang sa mga mumunting kasaysayang nasa likod ng mga ito, kundi sa mensahe na ring taglay ng bawat isa. 

Uunahin kong ilagay dito sa blog ang Over the Rainbow  at isusunod sa ibang pagkakataon ang Exodus Song.

AWIT NG PAG-IBIG AT PAG-ASA





AWIT NG PAG-IBIG
AT PAG-ASA
Sa pananaliksik ni R. Estrada

“The songs set a tone or mood, define character,  advance plot and/or express the film's theme in a manner that elevates the moving image art form.  They also capture the nation's heart and resonate across the century, enriching America's film  heritage and captivating artists and audiences today.”  Ito ang aking nabasa sa isang pagtalakay sa awit na isasalaysay ko rito.
OVER THE RAINBOW

          Ang Wizard of Oz ay isang pelikulang musical fantasy buhat sa MGM na ginawa noong 1939, batay sa nobelang Wonderful Wizard of Oz ni L Frank Baum na sinulat noong 1900.  Bida rito si Judy Garland bilang si Dorothy Gale, isang ulilang dalagita na nakatira sa Kansas, kasama ng kanyang Aunt Em at Uncle Henry.  Dahil sa buhawi na tumangay sa bahay nila, napunta siya sa daigdig ng Oz,  natungo sa Emerald City, nagkaroon ng maraming abentura kasama ang mga nakatutuwang karakter na tumulong o nagpahirap kanya.

(Sinasabing  sa simula pa ay gusto na ng director ng pelikula na si Victor Fleming na ang gumanap sa papel ni Dorothy ay si Judy Garland.  Gusto naman ng prodyuser na si Mervyn LeRoy na  si Shirley Temple na taga-20th Century Fox ang maging bida dahil sa popularidad nitong huli.  Si Judy rin ang gumanap ng natatanging papel nang sa audition ay hindi naabot ni Shirley ang matataas na nota ng mga awit sa pelikula.)

Nang dumating ang Academy Award nang sumunod na taon, nanalo ang Gone with the Wind sa best picture ngunit napanalunan naman ng Wizard of Oz ang best original  musical score  at ang theme song ng pelikula, ang Over the Rainbow. (Hindi talaga kasama ang salitang somewhere sa titulo nito.)    
Ang kantahing  ito ang napiling THE GREATEST MOVIE THEME SONG OF ALL TIME.  Sa 2014 Academy Awards Night inawit ni Liza Minnelli, ang signature song ng kanyang ina, 75 na taon matapos itanghal ang pelikula.

Noong 2001. nag-anyaya ang National Endowment for the Arts at ang Recording Industry Association of America  ng mga taong gobyerno, mga taong kabilang sa music industry, mga media teachers at estudyante  na pumili ng 365 na awit na dapat ibilang sa 365 Songs of the Century.   Nanguna rito ang Over the Rainbow.

           Noong 2004, pinili ng American Film Institute na kinabibilangan ng mga kilalang filmmakers, kompositor, lirisista, at iba pa  sa inilunsad nilang pilian 100 SONGS – 100 YEARS ang Over the Rainbow bilang pangunahing awit sa pelikula.  Sabi ni Burt Bacharach:  The song deserves it.  Judy Garland . . . the emotion in that song. . . It gives me the chills, whenever I hear it.

          Saang bahagi ng pelikula inawit ito ni Judy Garland?  Nasa Kansas pa si Dorothy, (halos kasisimula ng pelikula), lumapit si Dorothy sa kanyang tiyahin at nagsiwalat ng kanyang problema laban sa kapitbahay na si Miss Almira Gulch.  Hindi siya gaanong pinansin ni Aunt Em.  Sinabi nito sa kanya:  Maghanap ka kaya ng isang lugar na walang problema… Kinausap ni Dorothy  ang kanyang sarili, kasama ang asong si Toto.  May lugar kayang ganoon, Toto?  Mayroon nga, marahil.  Hindi ito isang lugar na mararating ng bangka, o ng tren kaya.  Malayong-malayong ito… sa kabila ng buwan… sa kabila ng unos… Sa puntong ito, inawit niya ang Over the Rainbow.

          Mahalagang banggitin din na muntik nang matanggal ang awit sa dahil sa kahabaan ng pelikula. Noon,  ang mga pelikulang ipinalalabas ay may haba lamang na 90 minutos at ang Wizard of Oz ay may 110 minutos.  Binalak na tanggalin ang bahagi ng pag-awit ni Judy ngunit 
ipinaglaban sa pangunguna ng direktor na i-retain ito at sa huli ay hindi na-edit out ang eksena.  Isa pa, ang mga eksenang sa Kansas kinunan ay ginamitan ng cinematography na sepia (kulay mapulang kayumanggi), ngunit pagsapit sa Oz, Technicolor na ang ginamit,

          Narito ang awit na ang musika ay ginawa ni Harold Arlen na tinitikan naman ni E. Y. Harburg:

Somewhere over the rainbow way up high
There's a land that I dreamed of once in a lullaby
Somewhere over the rainbow skies are blue
And the dreams that you dare to dream
    really do come true.
Someday I wish upon a star
And wake up where the clouds are far behind me
Where troubles melt like lemon drops
Away up high the chimney tops
That's where you'll find me
Somewhere over the rainbow blue birds fly
Birds fly, over the rainbow
Why, then, oh, why can't I
If happy little blue birds fly beyond the rainbow
Why, oh, why can't I?

          Mahigit sa 200 daang mang-aawit, band leaders, konduktor sa musika, instrumentalists, atbp, ang nag-record ng Over the Rainbow, patunay ng popularidad nito, kabilang na si Frank Sinatra, Tony Bennett, Barbra Stresand, Jose Feliciano, Glenn Miller,, Perry Como, Shirley Bassey. Celine Dion, The Platters, Sammy Davis, Jr., Ella Fitzgerald, Tom Jones, Don McLean, Doris Day, Vic Damone, Rosemary Clooney, at maraming-maraming iba pa --  walang kamatayang pagkilala sa isang awit na lalo lamang kumikinang sa pagdaraan ng panahon.