HOW TO ORDER DALAWAMPUNG KWENTO, ISANG LIBRO

How To Order: Minsan, May Isang Pag-ibig

Para sa mga katulad kong hindi naman computer-savvy, wika nga, na ang alam lamang ay mag-email at may takot na mag-klik sa kung anu-ano sa pangambang "sumabog" ang computer (sabi nga ng anak ko, hindi iyan puputok, Mama, pindutin mo!), narito ang kaunting tulong para makapunta sa www.lulu.com, ang publisher ng libro na siyang tatanggap ng order para dito:

HOW TO ORDER “MINSAN...”

1. Click on the picture of the book cover which is at the upper right corner of this website to go to the book's page on Lulu's Marketplace.
2. Click "Add to Cart."
3. Click on "Checkout" to create your own user name and password, put in your shipping and billing addresses, and to select your payment options (credit/debit card or Paypal).
4. Before you place your order, type in the coupon code "STOCKING305" to get an extra 15% discount.

PAALALA: ang coupon code discount ay hanggang Disyembre 15 lamang.

Samantalahin ninyo ang offer ng lulu.com na diskwento. Tamang-tama ito ngayong Pasko na maraming pagkakagastahan. At ang libro ay isang regalo na sa isang maingat na may-ari, ay magtatagal ng mahabang panahon.

Paunang Salita

PAUNANG SALITA

Ang Paunang Salita o Foreword ay nakikita sa mga unang pahina ng isang aklat. Ang sumusunod na mga talata ay hango sa Paunang Salita ng aklat na Minsan, May Isang Pag-ibig.

PAUNANG SALITA

Nang nagtatangka pa lamang akong sumulat ng kwento, may nabasa akong payo sa mga bagong manunulat na simulan ang pagsulat sa mga paksang pamilyar sa mga ito.

Sa puntong ito, nais kong pasalamatan ang dating Editorial Staff ng Lingguhang Liwayway – sina Mang Basyong at lalo na si Ben Pascual xxx Sa masusi nilang pagsubaybay, nagkaroon ako ng gabay at panuntunan sa pagsulat ayon sa kanilang mataas na pamantayan.

Matapos ang maraming pagtatangka, mga rejection slips, at mga tagumpay na pagkalathala, lalo ng mga kwentong ang paksa ay malapit sa aking puso, dumating naman ako sa layuning matipon ang ilan sa mga ito sa isang munting aklat na maaaring balik-balikan at basahin sa mga sandali ng pamamahinga. Kumbaga ay isang simpling koleksiyon lamang na pampalipas-oras. At ang napili kong mga kwento ay tungkol sa dormitoryo. Kwento ng mga batang istudyante, galing ng probinsiya, lumuwas ng Maynila, nag-aral, at kalaunan, pumalaot na sa buhay.

Sampung taon akong nagtira sa dormitoryo. Panahong tumutulay sa dalawang dekada. Humigit-kumulang kami sa limampung naninirahan sa aming dormitoryo, nanggaling sa kung saan-saang sulok ng Pilipinas. May kani-kaniyang salita, kani-kaniyang ugali at gawi, kani-kaniyang antas ng kabuhayan, kani-kaniyang pangarap sa buhay. At kani-kaniyang kasaysayan na dinugtungan sa mga araw na ginugol sa paninirahan sa dormitoryo. xxx

Kung tutuusin, ang mga nasabing kasaysayan ng panahong yaon ay hindi lamang sa loob ng aming dormitoryo nangyari, hindi lamang sa iba pang dormitoryo o kasera sa Kamaynilaan o sa kapuluan man, kundi, ang mga ito ay naganap rin sa sari-sarili nilang pamamahay.

Mga kasaysayan ng buhay na hindi tapos! Na sa kaso naming magkakasama, na hindi na nagkita-kita pagkaalis sa dormitoryo ay wala nang nalaman kung ano ang kinahinatnan.

Dito pumasok ang paglalaro ng aking diwa. Ang gumawa ng kwento na naglalagay ng wakas sa mga nasimulang kasaysayan sa dormitoryo. At katulad nang karaniwang nangyayari sa isang manunulat ng istorya, walang hangganan ang nararating ng isipan sa pagkatha; nagsasanga-sanga na ang mga pangyayari, nalalayo na sa simula, naiiba, nagkakaroon na ng bagong tema, kulay, tunog, tulad sa isang awit. O sa isang kuwadro ng pintura. xxx

Ang pitong kwentong binubuo nina Andrea, Veronica, Corazon, Helen, Ofelia at Gloria ay nalathala na sa Lingguhang Liwayway. Ang lima ay “natabunan” kumbaga, na kung minsan ay nagaganap sa isang pasulatan. May munting kwento rin ang pangyayaring ito. Dahil gumagamit na ako ng computer nang sulatin ko ito, hindi na ako gumawa ng duplikadong kopya. Nang nalubog ang computer sa bahang dala ng bagyong si Ondoy, nawalan na ako ng pag-asang makikita pa ang mga kwento nina Edna, Sonia, Shirley at Alma. Na lubha kong ipinanghinayang. Ikinalungkot. Para sa akin, sila ay mga tunay na taong para bagang lubusang naglaho sa aking buhay. xxx Ngunit tunay na ipinag-aadya pa rin, wika nga. Sa tulong ng isang tindahan sa Marikina Riverbanks, “nasagip” ang “hard disc” ng nabahang computer at sa wakas, waring handa nang lumantad at pakilala sa lahat sina Edna, Sonia, Shirley at Alma.

Nais ko ring ipahatid, na ang mga ginamit kong pangalan ng mga minor characters sa marami sa mga kwentong naririto ay pawang totoo. Sadya ko itong ginawa upang ipabatid sa kanila, na nakasama ko noon, na hindi ko malilimutan ang aming pagsasamahan. Si Femme na aking kapatid at sina Lor at Puring, mga senoritas de Centro Escolar (para ko pang naririnig ang pag-awit nila ng Dios te salve, colegio querido), sina Angeling, Chita at Chabeng, Thelma at Uding ng Nueva Ecija, ang magpinsang Nita at Linda ng Paombong, sina Elsie at Zeny ng Calumpit, sina Tinay, Nena at Sol at ang kanilang mga boyfriends na naging kataling-puso rin nila. Si Rose ng Holy Ghost. Sina Liwliwa at Lita na naging matalik kong kaibigan. Mga kabalen, mga kailian. Mga taga-Cebu, Cagayan de Oro, Sulu. Kay Ate Nene, ang tinatawag naming Lady Dean, ang tagapamahala ng aming dormitoryo. At marami pang iba, na hindi ko man nabanggit ang mga pangalan sa kwento, tulad nina Clarita at Fely, ay naging malapit ko ring kaibigan.

xxx Ngunit hindi nagtatapos ang kalipunang ito sa Minsan, Isang Pag-ibig ng mga dormitoryana. Kalaunan, sa aking pagsusulat, dumako na ako sa iba pang mga paksa, na nagtatampok pa rin sa Minsan, Isang Pag-ibig, ng iba pang mga nilalang, sa iba’t ibang panahon naman. xxx

Evelyn L. Estrella-Sebastian, 2010

UNVEILING THE BIG ANNOUNCEMENT!!!


Hinihintay na ba ninyo ang kwento ko para sa buwan ng Disyembre? Isang kwento ng pag-ibig. Isang kwentong pamasko? Nais kong ipagbigay-alam sa inyo na sa halip na isang kwento, ang pinagkaabalahan ko nitong mga nakararaang buwan at araw ay ...dalawampung kwento.

Tama! Dalawampung kwento na pinagsama-sama sa isang libro! Isang libro na pwedeng dalhin o bitbitin at basahin kahit saan kayo naroon.

Sa mga taga-abroad, habang nakasakay sa eroplano, pauwi sa Pilipinas, sa pagbabalik-bayan ngayong Kapaskuhan...

O habang balot na balot kayo mula ulo hanggang paa, nakapamaluktot na nakaupo sa inyong malambot na sopa, at sa labas ng inyong bahay, patuloy sa pagbagsak ang maputing niyebe o malakas na ulan sa kapaligiran...

O habang nakasandal sa patong-patong na unan sa may ulunan ng inyong kama...

O habang nakaupo sa park... sa inyong patio o veranda... sa swing sa isang sulok ng inyong bakuran...

O habang nagkakape sa isang coffee shop... o sa lobby ng isang otel... sa office?

Isang libro! Dalawampung Kwento! Isang upuan, isang basahan. At maitatabi o maitatago upang balik-balikan sa tuwina.

Mga kwentong makaka-relate at makaka-identify ka o ang iyong Nanay o Tita o Ate o Ninang, kung mas bata ka sa amin.

Mga kwentong maghahatid ng tunog, lasa, at kulay ng isang kahapon... ng isang nakalipas na kabataan... ng...

Minsan, Isang Pag-ibig.

Ang tanong ay ito: Saan naman makikita ang librong ito? Saan matatagpuan ang Minsan, Isang Pag-ibig? Madali lamang. Ganito.

1. Puntahan ninyo ang www.lulu.com or click lulu icon under the picture.
2. Ilagay sa SEARCH box (FIND) ang title ng libro, Minsan, Isang Pag-ibig.
3. Mapupunta ka sa page na kinaroroonan ng librong ito.
4. For more info about the book, click the cover picture ng libro
5. Mapapansing PRESENTLY AVAILABLE LAMANG ITO sa USA.
6. BUT for international customers, there's a GLOBAL EDITION coming out so they can have affordable shipping.
7. Para sa mga mayroong kamag-anak sa USA, pwede na rin kayong magpabili para magkaroon na agad kayo ng kopya.
8. At maganda itong panregalo ngayong Pasko, sa darating na Valentine, sa Mother's Day, kahit Father's Day, Grandparents' Day, at mga birthdays!
9. At tamang-tama ito sa mga Filipino immigrants sa USA. Marami sa kwento ay kwento ng pag-ibig ninyo!

Click na sa www.lulu.com! Maging isa sa mga unang makababasa ng dalawampung kwento ng pag-ibig sa librong ito. At huwag kalimutan, keep one for yourself, but have a spare or more to give as gifts.

Sa kabilang dako, marahil ay hindi nakaligtas sa inyong paningin ang larawan ng dalawang seniors sa aking bagong website, www.estrella-eve.com. (Bookmark na ninyo ito.) Kung sino sila, e, hindi ko ho sila kilala! Biro lamang. Ako ho ito, in all the glory of past birthdays, kasama ang aking kakambal. Ngunit ang nais kong pag-ukulan ninyo ng pansin ay ang nakalagay na email me sa ilalim ng nasabing larawan.

Email me! Tumpak ang inyong iniisip. Pwede na tayong magkausap thru this email. Maaari na tayong magkwentuhan, magkatalimitan, magka-chickahan. Email me is an invitation from me to you to connect with me and share with all the others your own reminiscenses and experiences related to whatever is posted in the blog. Hindi ba mas masaya ang ganito? Kaya, sige...
Email me na rito sa eve.manunulat@gmail.com.
Maghihintay ako.

At sa inyong lahat, Isang Mataos na Pasasalamat at Maagang Pagbati ng Isang Maligayang Pasko!!!

Minsan, May Isang Pag-ibig

Isang kumpol na gunita... isang kaban ng mga alaala... isang mandala ng lumipas na mga araw na mababalik-balikan sa tuwina.

ABANGAN! ABANGAN! ABANGAN! MALAPIT NA. ILANG TULOG NA LANG!

Minsan, May Isang Pag-ibig

Minsan,

sa ating buhay

May Isang Pag-ibig

sa puso'y nakahimlay
at nananahimik,
sa indayog ng tula
at lambing ng awit
kusang gumigising
sa pagkakaidlip.


ABANGAN !!!

NAGHAHANAP BA KAYO NG PANREGALO?

NAGHAHANAP BA KAYO NG PANREGALO?

Malapit na ang Pasko. At pagkatapos ng Pasko, nariyan na ang Valentines Day. Kamukat-mukat mo'y Mayo na at siempre, Mother's Day naman. Father's Day. Grandparents' Day. Bukod dito, huwag kalilimutan ang mga birthdays nilang mahal ninyo sa buhay! Ano kaya ang magandang panregalo sa kanila?

Siempre, ang gusto natin, matutuwa at ma-a-appreciate nang pagbibigyan natin ang regalong tatanggapin nila na galing sa atin. Pero ang hirap mag-isip ng regalong hindi kamahalan ay maganda pa at pahahalagahan ng tatanggap. Pahahalagahan, maitatabi, mahahawakan, ito ang susi nang pagpili.

Ano nga kaya?

Naisip ko lang, at isipin rin ninyo, maganda sigurong iregalo ay isang kumpol na gunita... isang kaban ng mga alaala... isang mandala ng lumipas na mga araw na mababalik-balikan sa tuwina.

Ngunit saan kayo makakakita ng ganitong uri ng regalo?

ABANGAN! ABANGAN! ABANGAN!

ANNOUNCEMENT !!!

ABANGAN !!! ABANGAN !!! ABANGAN !!!

Isang malaking ANNOUNCEMENT ang matutunghayan ninyo rito sa darating na mga araw. Ito ay kaabang-abang, wika nga, lalo na sa mga tagariyan sa States! At sa mga tagarito naman sa Pilipinas, para masabihan ninyo ang pamilya ninyo na nasa States. Para naman sa mga taga- Canada, Australia, Germany, Hongkong, Singapore, Brunei, UK, France, Norway, Netherlands, Denmark, Israel, UAE, Qatar, Kuwait at iba pang mga tagasubaybay at kababayang nasa abroad, your time will come. Bisitahing lagi ang blog na ito in order not to miss it.

Till then, smile... and for now, basahin ang KANDILA SA HARAP NG BAHAY!

KANDILA SA HARAP NG BAHAY

KANDILA SA HARAP NG BAHAY


TUWING Araw ng mga Patay, lagi siyang nagtutulos ng kandila sa harap ng kanilang bahay. Isang mahaba at matabang kandila ang sinisindihan niya pagkagat ng dilim, itinatayo sa isang tanging patungan na hindi delikadong pagmulan ng sunog, iwanan man sa buong magdamag.

Bakit, tanong noon ng kanyang asawa. Para kanino iyan. Dahil wala silang patay, buhay pa ang kanilang mga magulang.

Nakaugalian, ang sagot niya. Kapag araw raw ng mga patay, ang mga kaluluwa ay namamasyal. Kaya nagsisindi ng kandila ay para sila maliwanagan sa kanilang dinaraanan.

Tumangu-tango ang kanyang asawa. May narinig na akong ganyan, anito. Kaya lang, iba ang dahilan nila sa pagsisindi ng kandila. Ginagawa raw ito ng mga taong hindi makadadalaw sa libingan ng kanilang mga mahal sa buhay. Dahil malayo. Narito sila sa Maynila. Naroon sa probinsiya ang libingan ng kanilang mahal.

Siya naman ang tumangu-tango. Narinig ko na rin iyan, ayon niya. At sa kanyang sarili, kung alam mo lang. Dahil hindi niya ipinagtatapat kahit kanino man ang tunay na dahilan. Buong akala niya ay maipaglilihim niya habang buhay ang bagay na iyon.


“VIC, kausapin mo nga ‘yang anak mo. In love yata,” sabi ni Lita.

“Problema? Bakit, gusto na bang mag-asawa?” tanong niya, pabiro.

Natatawang umiling si Lita. “Hindi, a… Wala na nga si Lilet. Iyong anak ni Mrs. Cruz diyan sa kanto. Umalis na sila noong isang Linggo. Immigrant.”

Napatango siya. “Hanggang piyer pala ang anak mo, ha!”

Humagikgik si Lita. “Hanggang piyer pala! Talagang sa bibig nahuhuli ang isda. Ayaw mo pang amining high school ka na noong panahon ng Hapon.”

“Tumigil ka nga, ‘oy. Grade one lang ako…”

Hanggang piyer, ha, ha, ha! Napatawa na lamang siya sa kapilyahan ng asawa. Pero, ang totoo’y grade six siya.


NATAGPUAN niya si Jojo sa likod-bahay. Nakahiga sa kawayang papag na nasa ilalim ng puno ng niyog. Nakaunan sa sariling bisig. Nakatingin sa kawalan.
Mula sa kinatatayuan ay pinagmasdan niya ang anak. Simpatikong binatilyo, masayahing tulad ng ina nito. Paborito ng mga kapatid, palibhasa’y malaki ang agwat ng gulang sa sinundan. Napakabata pa ni Jojo. Katorse, second year high school. May problema na sa pag-ibig. Pero siya’y dose lang noon. Grade six.

“Jojo…” naupo siya sa tabi ng nakahigang anak. “Chess tayo.”

Umiling si Jojo. “Mamaya na lang, Dad.”

Itinuloy niya ang pag-aayos ng mga chess pieces sa chessboard. “Bakit? Wala ka ba sa mood? May problema ba?”

Hindi sumagot si Jojo.

“Umalis na pala sina Mrs. Cruz sa kanto…” hindi siya tumitingin kay Jojo ngunit hindi nalingid sa kanya ang pagkabigla nito. “Di ba kaibigan mo iyong teen-ager doon. Si Lilet?”

Bumangon si Jojo, umupong pasandal sa puno ng niyog. Itinira ang pawn sa harap ng queen, dalawang lundag. Hindi sumagot.

“Magandang bata iyang si Lilet. Balita ko’y steady niya iyong barkada ninyong si Jim,” ginaya niya ang tira ni Jojo.

“Si Jim? Hindi. Akala lang iyon ng iba,” tutol ni Jojo.

“Sabagay,” ayon niya. “Kung barkada nga lang ninyo, wala sigurong magugustuhan si Lilet.”

“Dad naman,” agaw ni Jojo. “Crush nga ni Lilet ang isa sa barkada namin.”

“Sino naman ang magugustuhan sa inyo, aber?”

“Dad, ako! Ako!” biglang amin ni Jojo, sabay dukot sa bulsa, may kinuha. Isang liham. Mula kay Lilet para kay Jojo. Tinakpan ni Jojo ang ibang bahagi ng sulat. Ngunit ipinabasa sa kanya ang ilang linya. I love you, Jojo! I’ll never forget you. Always pray to God that we’ll meet again and will be together, forever.

“Aba, okey ka pala,” sambitla niya.

“Hindi okey, Dad. Nasa States na sina Lilet. Paano kung makakita na siya ng iba roon,” himutok ni Jojo.

Umiling siya. “Hindi mo ba naisip na iyan din ang nasasaloob ni Lilet, paano kung makakita ka na rin ng iba pagkaalis niya?”

“Hindi mangyayari iyon,” mahigpit na tanggi ni Jojo. “Si Lilet ang first love ko. And she’ll be the last.”

“Bago ka pa lang kaya mo nasasabi iyan. Pag nagtagal na, magugulat ka pa, nalimutan mo na pala si Lilet. May iba ka nang gusto.”

Ulit-ulit na umiling si Jojo. “First love never ever dies.”

Mataman niyang tiningnan ang anak sa pagkakayuko nitong nakatitig ngunit hindi naman nakikita ang nilalarong chess. May kirot siyang nadama sa kanyang dibdib. Paano ba niya matutulungan ang batang ito na ngayo’y dumadanas ng sakit na dala ng unang pag-ibig?

Tumikhim siya. “Alam mo, Jojo, iyan din ang akala ko noon.”

Nagtaas ng mukha si Jojo, sinalubong ang kanyang mga mata. “Bakit, Dad? Iba ba ang first love mo? Hindi si Mommy?”

Umiling siya. “Hindi.”

“Sino?” tanong ni Jojo.


SIYA ay si Yuying, palayaw sa tunay nitong pangalang Loreto. Apo ni Senyora Remigia, isang matandang mestisang Kastila na nagmamay-ari ng isang hilera ng aksesorya sa Binondo. Magkatapat ang kanilang bahay. Magkakilala sila’t magkabatian. Palibhasa’y matandang magkapit-bahay ang lolo niya’t lola nito, maluwag siyang nakakapaglabas-masok sa tahanan ng dalaginding. Magiliw sa kanya ang lola nito’t mga kasambahay. Sa gulang na labindalawa, magalang siya’t parang maginoo kung kumilos at makipag-usap.

Maganda si Yuying. Malago’t mahaba ang itim na itim na buhok, lampas-baywang kung nakalugay, ngunit ang karaniwang ayos ay dalawang makinis at ayos na ayos na tirintas na napapalamutihan ng laso sa mga dulo. Itim na itim din ang malantik na pilik-mata at malagong kilay. Matangos ang ilong, palibhasa’y may dugong Kastila. May tulo sa noo at munting biyak sa baba, kaya hugis-puso ang mukha. Tunay na napakaganda ni Yuying. Parang anghel. Kaya lang, pag tawa nito’y lumilitaw ang sungking ngipin. Ngunit bagay naman dito ang pagkasungki. Ang may pagka-aristokratang ganda ay nababawasan, nagmumukhang mabait. Na totoo naman. Mabait si Yuying sa kanya. Sa kabila ng ginawa niyang panliligaw rito. Labing-isang taon sa kanyang labindalawa. Pati si Senyora Remigia ay mabait din at maunawain. Hindi niya makalimutan ang naiibang pagdalaw niyang iyon. Isang batang pumapanhik ng ligaw. Taong dumating, taong tinanggap.

“Tuloy ka, Totoy…”

“Gusto ko po sanang madalaw si Yuying.”

“Maupo ka sandali, Totoy. Tatawagin ko siya.”

At nang dumating si Yuying. “Magandang gabi sa iyo, Yuying.”

“Gayon din sa iyo, Vic.”

“Tinanggap mo ba ang sulat ko, Yuying?”

“Tinanggap ko.”

“Hindi ka ba galit sa akin?”

“Hindi. At may sagot din ako sa iyo. Sulat din. Ginawa ko kagabi. Sa inyo mo na lang basahin, ha?”

“Kung iyon ang gusto mo, Yuying. At salamat.”

Ingles ang sulat ni Yuying sa kanya. Hangang-hanga siya sa Ingles ni Yuying noon. Nang kalaunan na lamang niya napansin na may mali sa grammar nito. Ngunit noon, pinaligaya siya ng nilalaman ng liham.

Please don’t be sad with my short letter. I cannot answer your love because I will think first & if I promise you and without sure, you mite be angry. You should have hope from me. And I also have a little love to you. And I also have known you to be a kind and good gentleman. This is all I can tell you. Best regards to the family and to you. Your love. L. Gonzalo. October 22, 1943 ang petsa ng liham.

1943. Panahon ng pananakop ng mga Hapones. Kung kailan ang Calle Sevilla ng distrito ng San Nicolas na kanilang kinalakhan ni Yuying ay hindi naiiba sa marami pang kalye at distrito, bayan at lalawigan sa Pilipinas. Gutom at walang makain ang mga tao. Sa halip na bigas ay kamote. Binusang mais sa halip na kape. Walang hanapbuhay ang mga matatanda. Binakuran ng mga Hapones ng alambreng may tinik ang mga bodega sa may gawing Muelle dela Industria sa kanilang pook. Buy and sell ang negosyong madaling pinagkakitaan. Hindi nag-aaral ang mga batang tulad niya. Pinalipas nila ang mga oras sa paglalaro ng binggo, chess, domino o ungguy-ungguyan sa barahang may espada at bastos, kopas at oros. O sa pakikipagkuwentuhan. Siya, kay Yuying. Sa isang natatanging pakikipagkaibigan na yumabong sa katamisan ng kawalang-malay.

Hanggang higit na naging madugo ang labanan. 1944. Umuwi silang mag-anak sa probinsiya. Nang sila’y bumalik, wala na si Yuying. Isa sa maraming naging biktima ng digmaan. Umiyak siya sa harap ni Senyora Remigia. At niyakap siya nito at hinagkan sa noo. Ay, Totoy, wala na si Yuying. Wala na, Totoy…


KAYLALIM ng buntung-hininga ni Jojo. “Kay lungkot naman, Dad. “Ang tagal siguro bago mo siya nakalimutan.”

Kumislap sa isipan ni Vic ang isang namumula, lumang-lumang Grade Five tablet paper at ang sulat-kamay ng isang labing-isang taong bata, please don’t be sad with my short letter, na nakapaloob sa isang sobre at nakatago sa kailaliman ng kanyang kahon sa opisina.

“Bata pa ako noon at talagang dinamdam ko ang nangyari. Ngunit patuloy ang buhay at dumarating ang panahong may bago kang makikilala at mamahalin. Kahit paano, bumababaw ang sugat. Ang malulungkot na gunita ay natatabunan ng masasayang alaala ng isang bagong pag-ibig.

“Pero, Dad, paano kung ayaw kong makalimutan si Lilet?”

“Jojo, bahagi na si Lilet ng iyong buhay. Lalagi siyang may puwang sa iyong puso, anupaman ang mangyari sa hinaharap.”

Kinagabihan, Araw ng mga Patay, magkatulong sina Vic at Jojo sa pag-aayos at pagsisindi ng kandila sa harap ng kanilang bahay.


Liwayway, 31 Oktubre 1988